De vier basisemoties, de 4 b's - boos, blij, bang en bedroefd?

Iedereen heeft evenveel emoties. Iedereen kan kwaad, blij, verdrietig of boos zijn. Het verschil zit ‘m in wat we met onze emoties doen.

De emoties blij, boos, bang en bedroefd zijn de emoties waaruit alle andere emoties ontstaan. De basis van de emotionele ontwikkeling. Juist deze vier basisemoties zijn bepalend voor het gevoelsleven van ons allemaal.

Primair en secundair

De vier basisemoties worden ook wel primaire emoties genoemd. Zij zijn eveneens herkenbaar bij dieren en worden waarschijnlijk gevormd door het oudste deel van onze hersenen: de primaire hersenen. Omdat de emoties blij, boos, bang en bedroefd in de hersenen eerder “ontstaan” zijn, zitten ze ook dieper geworteld en gebruiken we deze emoties sneller in reacties. Denk aan reflexen. Het zijn als het ware primitieve emoties. Naast de vier primaire emoties kennen we ook secundaire emoties. Dit zijn gevoelens die met een ingewikkelder proces uitstaan uit de vier eerste emoties. Het gaat dan om emoties waar meer denkwerk bij komt kijken. Deze emoties zijn te vinden in een “nieuwer” deel van de hersenen. We hebben het dan over gevoelens zoals verliefdheid, nervositeit, frustratie, teleurstelling of schaamte. Deze emoties ontstaan als een complexere vorm bovenop de vier basisemoties. Pas als we gaan nadenken over een primaire emotie ontstaat een secundaire emotie. Schaamte, bijvoorbeeld, komt voort uit de angst om niet geaccepteerd te worden door de omgeving. Je vult in wat een ander over jou zou denken. Een secundaire emotie als schaamte is dan geëvolueerd tot een complexere uiting van de basis-emotie Bang.

Niet goed of fout

Emoties an sich zijn niet goed of fout. We hebben in onze maatschappij wel de neiging om bijvoorbeeld de emotie Blij als positief te bestempelen en Boos als negatief. Maar alle emoties hebben evenveel bestaansrecht, omdat zij ieder een eigen functie hebben.

- Boos leert je bijvoorbeeld om grenzen aan te geven.

- Bang waarschuwt je voor gevaar en voorkomt dat je jezelf of een ander schade of pijn berokkent.

- Blij werkt als motivator om iets nog een keer te doen en

- Bedroefd helpt je om te rouwen.

Het gaat er meer om dat je emoties in balans zijn. Je kunt wel TE Bang reageren, of TE Boos. Of zelfs TE Blij. Dan kun je wel spreken van positief of negatief. Alleen is de emotie zelf niet positief of negatief, maar de manier waarop je ermee omgaat. Een emotie is een tool. Een ding om te gebruiken. Met een schaar moet je ook niet wild gaan zwaaien, dan kan je iemand anders of jezelf pijn doen.

Wie jong begint…

Voor de ontwikkeling van een kind is het van belang hoe er vanaf de prilste jeugd wordt omgegaan met emoties en hoe de omgeving daarop reageert. Leert het om angstig te reageren op nieuwe prikkels, dan zal dit zijn houding ten aanzien van veranderingen beïnvloeden. Krijgt het kind altijd zijn/haar zin als het boos wordt, dan leert het om boosheid in te zetten als machtsmiddel. Het is niet voor niets dat er tegenwoordig meer nadruk ligt op het bewust zijn van je eigen gevoelens bij opvoeden, het belang van zelf goed in je vel zitten en het kunnen “aarden”. Een kind voelt onze emoties haarfijn aan en leert via de ouders hoe het op situaties hoort te reageren. Met opvoeden gaat het niet alleen om wat je doet en wat je zegt, maar dus ook nog eens over wat je voelt. Hoe beter je doorhebt hoe emoties werken, hoe beter je je kind hierbij kunt begeleiden.

Niet teveel over nadenken, maar voelen

Te weten dat de vier basisemoties het enige is waar je in feite mee hoeft te werken en de andere emoties vooral ontstaan doordat je “er teveel over nadenkt”, maakt het groeien in de emotionele ontwikkeling al een stuk eenvoudiger. In de pure vorm zijn de vier basisemoties heel waardevol. Het werkt dan ook het beste om deze gevoelens te omarmen voor wat ze zijn. Emoties zijn er om gevoeld te worden. Meer niet. Nu voel je dit en straks voel je weer iets anders. Emoties komen en gaan.

Emotie en identiteit Gevoelens zijn niet goed of slecht. Ze zijn er gewoon. Het probleem is echter dat mensen geneigd zijn zich vast te klampen aan hun emoties. Zij verwarren het gevoel met hun identiteit, maar je bént niet boos, je hebt boosheid. Het gevoel is slechts tijdelijk en gaat voorbij. Dat je je bang voelt, betekent niet dat je een bangerik bent. Er zijn vast genoeg momenten dat je niet angstig reageert, dus plak jezelf of een ander geen etiket op. Het accepteren van jouw emoties en het erkennen van andermans gevoelens draagt bij aan een gezonde emotionele ontwikkeling. Het sleutelwoord is BALANS. Te veel van iets is nooit goed.

De manier waarop je met je emoties omgaat, zegt veel over jezelf. De emotionele ontwikkeling is een onlosmakelijk deel van je algehele ontwikkeling. Als je begrijpt en accepteert wat je voelt, is het makkelijker om jezelf te kunnen zijn. Dat geldt voor jou, maar zeker ook voor je kinderen.

De vier basisemoties en hun betekenis

Emoties komen meestal onverwacht. Ze overspoelen je, ze brengen je uit evenwicht, en belemmeren je soms om dingen te doen. We kunnen niet altijd verklaren waarom we zo reageren, maar één ding is zeker: emoties komen ons steeds iets vertellen, emoties hebben betekenis!

Ze zijn van onschatbare waarde, ik noem ze steeds mijn interne GPS, barometer of waarschuwingssysteem. Een emotie wil gevoeld worden. Het is een bewust signaal van het lichaam. Dit signaal stopt pas als het aangekomen en gevoeld wordt.

Luister naar je emoties, leer hun betekenis en leer er bewust mee omgaan. Het komt er daarbij vooral op neer om op een bewuste, verfijnde manier om te gaan met je emoties. We hebben 4 basisemoties, ook wel de 4 b’s: bang, boos, blij en bedroefd.

Bedroefd: functie en betekenis

Functie: het verwerken van verlies en het aangeven van behoefte aan steun. Droefheid is in feite een herstelfase, waarbij we een herstel te boven komen.

Verdriet is een goed teken. Het wil zeggen dat je een rouwproces bezig bent, dat je de draad weer zal opnemen. Je probeert verbinding te maken met het verlorene, op zo’n manier dat afstand nemen mogelijk wordt. Je kan je er best niet tegen verzetten. Het is er, en het is nodig.

Mensen zijn soms heel bang om verdriet toe te laten. Als je verdriet niet uit, kan het een loodzwaar gewicht worden, en veel te zwaar worden voor je lichaam.

Bang (Angst): functie en betekenis

Functie: ons in beweging zetten naar veiligheid. Angst verscherpt je aandacht en maakt je alerter. Dankzij angst anticipeer je beter, verscherpt je waarnemingsvermogen en ben je sneller in staat om te reageren als er gevaar is. Wie geen angst kent, gedraagt zich dan weer roekeloos.

De oorzaak van deze emotie is vaak angst voor het onbekende: een examen, sportprestatie, geluiden, verdachten…

Wie te veel angst toelaat verlamt. Als angst er niet mag zijn of onderdrukt wordt, wordt deze meestal groter. We ontwikkelen angst voor onze angst. De angst gaat altijd een uiting vinden, een andere uitweg, waarschijnlijk op een ander vlak in je leven.

Angst vindt altijd inhoud.

Boos: functie en betekenis

Functie: het bewaken van grenzen, het kwetsbare beschermen.

Boosheid geeft de mogelijkheid om je ongenoegen te uiten en je positieve relatie met anderen herstellen, zonder geweld te gebruiken.

Wie te veel opkropt – of als boosheid er niet mag zijn en zich nooit uit – kan agressief en gevaarlijk boos worden. Het kan zich ook omzetten in woede of (zelf)destructief gedrag.

Boosheid wordt best stelselmatig geuit anders gaat het vastzitten in het lichaam en krijg je fysieke klachten.

Boosheid heeft ook als functie het kwetsbare te beschermen en treedt op als er een bepaalde grens wordt overschreden. Het motiveert ons om te handelen.

Blijdschap: functie en betekenis

Functie: energie leveren, zin in het leven geven, uiting geven aan je levenslust.

Door blij te zijn laad je op en ben je beter in staat toekomstige uitdagingen het hoofd te bieden. Blijdschap heeft een genezende kracht.

Wat is de betekenis van jouw emoties?

Wil je aan de slag gaan met het (h)erkennen van je eigen emoties? Wil je de betekenis van je emoties achterhalen? Wil je weten wat kan je zelf kunt doen om je behoeften te vervullen? Wat je nodig hebt om te veranderen?

Lukt het niet of spelen er andere dingen

Elke situatie is weer anders. Als je wel wat hulp kunt gebruiken om inzicht in je eigen situatie te krijgen maak dan een afspraak voor een bewustZIJN sessie (of app naar Anja 06-51087183). Ik help je graag. Je bent het waard!

Ontdek de ruimte, vrijheid en zelfvertrouwen. Deze bewustwording vormt de eerste stap naar jouw oplossing. Het vraagt moed om de eerste stap te zetten. Dagelijks ontmoet ik mensen in mijn praktijk die deze stap hebben gezet. Ze zijn blij dat ze het gedaan hebben. Ze ontdekken nieuwe inzichten, handvaten, ervaren meer rust en het zelfvertrouwen groeit met de dag.

Weer jezelf zijn Ik, Anja Kramer, ben Body & Mind therapeut (BewustMaker), ik kan je begeleiden in jou zoektocht naar “jezelf”. Door het bieden van veiligheid en liefdevolle aandacht, kan ik jou ondersteunen bij jouw reis der “zelfontdekking”. Zodat jij jou reis durft aan te gaan om “weer jezelf te zijn” en beter in je vel te komen.

Ik ben er voor jou

Wij leven in een “hoofdige” samenleving. We verwerken alles via ons denken. Er is weinig aandacht voor het leven in ons lichaam. En dat terwijl ons lichaam zoveel te vertellen heeft. Het laat ons voelen of we energie hebben, of we op ons gemak zijn, of er spanning is, hoe we reageren op leuke of negatieve gebeurtenissen, of we behoefte hebben aan eten, slaap, seks of ... Vanuit ons denken horen we het lichaam gefluister niet. Ons lichaam is heel geduldig, maar als je zijn boodschappen te lang negeert, begint het lichaam te jammeren in spanning, te kermen in een klacht en uiteindelijk te schreeuwen in een aandoening.

Mijn doel is jou te begeleiden naar een bewuster leven, om jou verlichting en rust te laten voelen. In rust ontstaan de beste inzichten, zodat jij in je kracht komt, zelfvertrouwen krijg en jezelf mag zijn om volop van het leven te kunnen genieten. Hopelijk kan en mag ik, Anja Kramer je daarbij net dat op-stapje geven.

Om je verder te inspireren of je die extra zetje te geven heb ik een heel "Good Deal" voor je.

Door aandacht te geven aan je lichaam een geest kan jij ontspannen leven.

Wat wil jij voor jezelf? Ga stappen zetten, want alleen jij kan het veranderen. Zet die stap en maak De reis naar Ontspanning, Bewustzijn en Jezelf

Bron: Blije Binnenste en slimconcept